Je bent het waarschijnlijk met ons eens dat gezonde beslissingen maken, actief blijven en ontspannen, gunstig zijn voor jouw energieniveau, productiviteit en geluksgevoel. Maar heb je er ooit echt over nagedacht hoe proactief je bezig bent met je gezondheid? Wat betekent proactief zijn eigenlijk en hoe kan je een reactieve levensstijl in een proactieve levensstijl veranderen? Je leest het in onze blog: 4 stappen voor een proactieve leefstijl.
Wat betekent proactief zijn?
Eerst even wat theorie: volgens Stephen Covey zijn er drie varianten om actief te zijn: proactief, reactief en inactief.
Proactief
Als je proactief bent, dan pak je de regie over een situatie. Je maakt zelf keuzes en neemt verantwoordelijkheid. Als je een situatie wilt beïnvloeden omdat het resultaat belangrijk voor je is, dan zul je proactief moeten zijn. Door proactief te zijn, vergroot je jouw cirkel van invloed.
Reactief
Als je reactief bent, laat je je gevoelens en je gedrag afhangen van gebeurtenissen of processen waar je geen controle over hebt. Je leeft met de waan van de dag en anderen of de situatie bepalen wat er gebeurt. Jouw invloed wordt steeds kleiner en dat kan maken dat je je slachtoffer voelt van de situatie.
Inactief
Als je inactief bent, dan heb je een afwachtende houding. Je komt niet in beweging. In onze trainingen zeggen we vaak gekscherend: als je maar lang genoeg inactief bent, dan word je vanzelf op non-actief gezet.
Wat is het verschil tussen proactiviteit en reactiviteit?
Het belangrijkste verschil tussen proactief en reactief is, dat reactiviteit een actie is als reactie op een pijn, symptoom of waarschuwingsteken. Terwijl proactiviteit een actie is los van een trigger.
Een voorbeeld: proactiviteit is bijvoorbeeld de fiets pakken in plaats van de auto omdat je weet dat het fijn is om lichaamsbeweging te krijgen en je even je hoofd leeg maakt. Terwijl reactief zijn, betekent dat je de auto pakt omdat je ‘toch weer te laat bent’ of omdat ‘het regent’. Je kunt wel voelen dat proactief zijn beter voor jouw welzijn is en je meer regie geeft over je leven.
In 4 stappen naar een proactieve leefstijl.
- Stap 1: begrijp waarom reactief gedrag heel logisch is.
- Stap 2: herken je reactieve gedrag.
- Stap 3: bepaal wat je wilt veranderen.
- Stap 4. Zet kleine stappen.
Stap 1: begrijp waarom reactief gedrag heel logisch is.
Wil je werken aan een proactieve leefstijl? Dan is het handig als je eerst iets begrijpt over hoe je brein werkt als het gaat om veranderingen. De reactieve leefstijl is onze automatische piloot. Ons brein is ingericht op de herhaling van gedrag dat ‘werkt’ en weinig moeite kost. Net als in een vliegtuig, hebben je hersenen een stand waarin heel veel vanzelf gaat.
Best ontspannen, zo’n automatische piloot, maar onze hersenen automatiseren ook de negatieve patronen. Bijvoorbeeld de gewoonte om elke avond nog even te snacken op de bank. Of om de hele dag door je telefoon te checken. Nu je dit begrijpt, kan je hier slim op inspelen en misschien wat milder naar je eigen gedrag en gedachten kijken.
Stap 2: herken je reactieve gedrag.
Jouw automatische piloot herkennen is de eerste stap op weg naar een meer proactieve leefstijl. Probeer eens te letten op welke alledaagse leefstijl beslissingen je op de automatische piloot neemt. Ineens zie je dat je zonder er erg in te hebben, tijdens het koken iets te eten in je mond stopt. Of dat je de lift pakt in plaats van de trap.
Let ook eens op hoe anderen hetzelfde doen en hoe makkelijk het is om reactief te zijn. Oordeel niet, kijk gewoon en luister. Je kunt een reactieve leefstijl herkennen aan zinnen als: “Ik moet wel overwerken omdat …”. “Ik wou dat ik daar meer tijd had om te sporten, maar…”. Deze opmerkingen verschuiven de schuld naar externe omstandigheden.
Stap 3: bepaal wat je wilt veranderen.
Nu je jouw leefstijl patronen herkent, kan je bepalen wat je wilt veranderen. Accepteer eerst welke keuzes je in het verleden gemaakt hebt. Al jouw gedrag heeft een positieve intentie. Drink je te veel alcohol naar je wens? Dit heeft je waarschijnlijk ontspanning gebracht. Probeer hier niet over te oordelen en richt je aandacht op de toekomst.
Een proactieve leefstijl is geen toeval, het is een keuze. Je kiest ervoor om vandaag een beetje pro-actiever te zijn dan gisteren. Alleen als je bepaalt wat je wilt veranderen en doelen stelt, kan je daar naartoe werken en jouw leefstijl verbeteren. Je zult merken dat je de baas kunt zijn over jouw leefstijl keuzes, ongeacht de omstandigheden.
Stap 4. Zet kleine stappen op weg naar een proactieve leefstijl.
Let op dat je jouw doelen voor een proactieve leefstijl niet te groot maakt. Als je te grote stappen zet, komt jouw automatische piloot in opstand en neemt de regie weer over. Door kleine stappen te zetten, omzeil je de reactieve modus en ben je jouw hersenen te slim af. Na verloop van tijd gaat deze kleine stap steeds meer vanzelf en kan je een nieuw doel stellen.
Proactieve leefstijl volhouden? Bestel onze poster!
Het kost energie, moeite en tijd om anders te denken, te voelen of te doen. Helemaal als het om iets als een proactieve leefstijl gaat. Onderzoek wijst uit dat je nieuw gedrag 66 dagen vol moet houden voordat het een patroon is geworden. Om je hierbij te helpen ontwikkelden we de ‘66 dagen poster’. Wil je aan de slag met jouw leefstijl? Stuur ons een e-mail: info@stapin.fit en we sturen de poster gratis naar je toe!
Stapin.fit
Onze missie? Werkend Nederland fit en vitaal (fitaal) krijgen én houden. Werken is topsport! Ben jij fit en vitaal genoeg om je ambities waar te maken? Wij helpen jou (en jouw team) topprestaties neer te zetten.
